De oudere kat

Onze huiskat wordt steeds ouder

18 jaar waarbij een leeftijd boven de twintig geen bijzonderheid is. Iedere diersoort, dus ook de kat, heeft zo zijn eigen bij het ouder worden behorende kwalen en ongemakken. Gelukkig zijn veel daarvan behandelbaar, zeker als ze op tijd worden onderkend.

Algemene verschijnselen van het ouder worden

Mede omdat veel mensen nog steeds denken dat een kat van 13 jaar al op leeftijd is, worden gemakkelijk verschijnselen van ziekte als verschijnselen van ouderdom gezien. Dit is jammer want hierdoor realiseren veel mensen zich pas laat dat het om een ziekte gaat, wat de behandeling intensiever en vaak minder succes vol maakt.

Hoe kunt u zien dat uw oudere kat nog gezond is?

  • Gewicht
    Vermageren bij een oudere kat wijst bijna altijd op een aandoening. Door de kat regelmatig te wegen kunt u dus op een eenvoudige manier in de gaten houden of er reden is voor een bezoekje aan onze kliniek. Een gezonde kat weeg gewoonlijk 4-5 kg.
  • Eetlust
    Een gezonde kat eet gewoonlijk zo’n  50-70 gram brok of 200-300 gram blikvoer per dag. Veel mensen die gewend zijn hun kat brokjes te geven en zien dat de eetlust afneemt geven hun kat blikvoer. Dit bevat echter veel water (75-80%) waardoor een kat van blikvoer wel 4 keer zoveel moet eten als van brokvoer.
  • Dorst
    Een gezonde kat zie je zelden drinken. Zeker als deze blikvoer eet. Zie ook blaasproblemen bij de kat.
  • Vacht
    Een afstaande vacht is vaak een teken dat er iets mis is.
  • Slapen
    Een gezonde kat slaapt zo’n 16 uur per dag. Meer slapen als ze ouder worden is normaal. Als ze wakker zijn moeten ze echter wel net zo alert blijven.
  • Activiteit
    Zieke katten gaan vaak minder naar buiten, komen minder snel op het eten af, of komen niet kijken als er iemand binnen komt.
  • Aanwezigheid
    Zieke katten trekken zich graag terug of vragen juist meer aandacht
  • Vreemde plekken
    Katten die niet in orde zijn liggen vaak op andere plekken dan u van ze gewend bent.

Een aantal veel voorkomende aandoeningen van de oudere kat

Hieronder enkele vaak bij de oudere kat voorkomende aandoeningen met bijbehorende verschijnselen:

  • Nierproblemen
    De verschijnselen die bij nierproblemen horen zijn: meer gaan drinken en plassen, minder eetlust en vermageren. slechte adem, overgeven en/of diarree, lusteloosheid en zwakte. In ernstige gevallen kan de vacht minder elastisch worden.
    Nierproblemen zijn bij katten eigenlijk altijd het gevolg van infecties of andere problemen. Nierproblemen zijn veelal goed te behandelen zeker als ze op tijd ontdekt worden. Het meer gaan plassen of gaan drinken valt lang niet iedere eigenaar op. Bij twijfel kan urine onderzoek veel duidelijk maken (zie ook: doe de niercheck!)
  • Gebitsproblemen (zie ook stomatitis)
    Aangetaste kiezen of tanden, zichtbare tandsteen en daardoor ontstoken tandvlees met verschijnselen als uit de bek stinken, minder eetlust, eten met een scheve kop en weigeren van warm of koud voer. Deze problemen komen echter ook veel bij jonge katten voor. De aandoening is goed te behandelen.
  • Vetzucht en suikerziekte (zie ook algemene info over suikerziekte).
    Dit gaat vaak gepaard met veel drinken en veel plassen, hoewel deze verschijnselen ook andere oorzaken kunnen hebben. Daarnaast vermageren de dieren en kan zelfs vertroebeling van de lens optreden (staar) Eenvoudig onderzoek van bloed en urine kan vaak uitsluitsel geven. Suikerziekte bij de kat is meestal goed te behandelen.
  • Te snel werkende schildklier (zie ook schildklierproblemen)
    Deze afwijking komt bij oudere katten regelmatig voor. De bijhorende verschijnselen zijn meer drinken en plassen, vermageren ondanks goede eetlust, op koude plekken gaan liggen, onrustig gedrag en soms braken, diarree en rillingen. Soms raakt ook het hart overbelast. Ondermeer bloedonderzoek kan duidelijkheid verschaffen. De echte oorzaak is onbekend. De aandoening is goed te behandelen.
  • Artrose en gewrichtsproblemen (zie ook artrose)
    Dit gaat gepaard met de bekende bijbehorende verschijnselen. Voorheen werd gedacht dat aandoeningen zoals heupdysplasie (HD) rughernia’s, knie- en elleboogproblemen alleen bij honden voorkomen en niet bij onze lenige gespierde katten. Niets blijkt minder waar. Met grote regelmaat zien we bij de kat ook elleboog- en heupproblemen, waarvan bij een aantal rassen al vermoed wordt dat ze erfelijk zijn. Ook problemen met de rug komen zeer veel voor bij de kat. Ze kunnen zich uiten door minder sprongkracht of ergens niet meer op of juist af willen springen. Gelukkig zijn er nu ook voor de kat medicijnen en een speciaal dieet voor artrose waardoor deze aandoeningen redelijk zijn te behandelen (klik hier voor meer informatie).
  • Verminderd gezichtsvermogen (zie ook hoge bloeddruk).
    Verminderd gezichtsvermogen, soms in combinatie met vergrote pupillen, wordt vaak veroorzaakt door een te hoge bloeddruk. Deze verhoogde bloeddruk komt bij katten veel voor en kan lange tijd bestaan zonder duidelijk zichtbare verschijnselen. Daarom wordt deze aandoening vaak pas in een laat stadium ontdekt. We zijn, naast echo apparatuur, ook in het bezit van een speciale bloeddrukmeter voor katten waarmee we de bloeddruk bij twijfel op betrouwbare manier kunnen meten. Eenmaal ontstane blindheid is niet meer te behandelen. De hoge bloeddruk ie echter wel goed te behandelen waardoor verder schade aan andere organen en hartfalen kan worden voorkomen.
  • Verminderde hersenfunctie, dementie.
    Het dier is minder alert, vertoont doelloos gedrag, vraagt niet meer om aandacht, wil niet meer aangehaald te worden, slaapt meer overdag en/of doolt ‘s nachts door het huis. Dit komt vooral bij zeer oude katten voor. Bij nader onderzoek blijkt echter veelal geen sprake te zijn van dementie maar van één van de andere hierboven beschreven aandoeningen.
  • Tumoren.
    Er kunnen verschillende soorten kwaadaardige tumoren (kanker) bij de kat voorkomen. Toch komen ze relatief weinig voor. Een aantal uitzonderingen:
    • Huidtumoren. Deze kunnen veel vormen hebben. Bij wondjes die slecht genezen kan daarom het beste ook altijd op tumorweefsel onderzocht worden. Vooral bij witte katten die van de zon houden kunnen deze beginnen als wondjes aan de oren of neus.
    • Lymfomen. Zie ook de uitleg over FeLV.
    • Bij verdachte bultjes moet er snel ingegrepen worden. Melkkliertumoren kunnen voor een groot deel worden voorkomen door de dieren op jonge leeftijd te steriliseren.

Veel van deze kwalen zullen door de bijbehorende verschijnselen tijdig worden onderkend. Door de écht oudere dieren regelmatig te laten controleren, bijvoorbeeld met de jaarlijkse vaccinatie, kunnen eventueel al aanwezige maar nog niet duidelijk zichtbare afwijkingen vaak al in een vroeg stadium worden vastgesteld, waardoor de kans op herstel door behandeling toeneemt.
Voor een aantal aandoeningen is er voer met een speciale samenstelling, afgestemd op de kwaal van de kat. Seniorenvoer behoeft een nader commentaar. Het is vooral een uitvinding van de commercie die misbruik maakt van zaken die wel aardig klinken maar gewoon nonsens zijn. Minder eiwit en minder calorieën en meer vezels klinkt allemaal leuk en het is commercieel ook heel verantwoord, alleen dergelijke voeren zijn lang niet altijd geschikt voor oudere katten. Oudere katten hebben door hun verminderde spijsvertering vaak minder mogelijkheden om met vezels of koolhydraten om te gaan waardoor hoge kwaliteit eiwitten juist positief werken. Ook minder calorieën is echt niet voor iedere kat een goed idee daar gewichtsverlies een van de problemen is bij de oudere kat. De tranen kunnen mij in de ogen springen als ik weer zo’n mager slachtoffer van de senioren maffia op het spreekuur krijg. Minder eiwit of minder zout is in ieder geval niet in staat om problemen aan de nieren of het hart te voorkomen zoals vaak ten onrechte gesuggereerd wordt.

Nier-check

Regelmatig urine onderzoek kan veelvoorkomende nieraandoeningen in een vroeg stadium opsporen. Dit is extra zinvol nu er medicatie bestaat die de verdere achteruitgang van nieraandoeningen kan vertragen. Chronische nieraandoeningen zijn één van de meest voorkomende gezondheidsproblemen bij de kat. Hoewel nierproblemen op alle leeftijden voorkomen zijn de meeste katten ouder dan 8 jaar op het moment dat wij de diagnose stellen. Voorafgaand aan de diagnose kan er een periode zijn waarbij er al verborgen nierschade aanwezig is. De nieren van de kat werken dan minder goed zonder dat dit voor u zichtbaar is. Er kan dus sprake zijn van een beginnende nierziekte waarbij al 50-60% van het nierweefsel verloren is gegaan zonder dat u als eigenaar iets aan de kat kunt zien. Klachten ontwikkelen zich meestal pas op het moment dat er nog maar 30-40% van de nierfunctie over is. Niet goed behandelde abcessen zijn een belangrijke oorzaak van nierontstekingen en nierschade bij de kat. Een niercheck biedt u de gelegenheid om een mogelijk aanwezige nieraandoening bij uw kat op tijd op te sporen.
De kosten van een urine onderzoek
Dit onderzoek kan als onderdeel van een consult worden uitgevoerd of op zich zelf staand (bijvoorbeeld bij vaccinatie of gezondheidsconsult, of bij het schoonmaken van het gebit of behandeling van verwondingen). Voor de kosten van het urineonderzoek ga naar tarieven.
Thuis urine opvangen is moeilijk en veel katten werken hier niet echt aan mee. Bovendien is uitgebreide beoordeling van thuis opgevangen urine vaak niet betrouwbaar mogelijk. Indien u thuis urine wilt opvangen dan zijn hiervoor speciale ‘katkor’ korrels te gebruiken. In onze kliniek prikken wij al meer dan 20 jaar urine voor onderzoek rechtstreeks uit de blaas. Dit is een eenvoudige en vrijwel pijnloze methode. Deze urine is vers zonder verontreinigingen en is eventueel ook geschikt voor bacteriologisch onderzoek. Dit urineonderzoek wordt gewoonlijk direct uitgevoerd.