Cavia

Algemeen

De meeste cavia’s worden 4 tot 8 jaar oud, maar 12 jaar is geen uitzondering. Denk hieraan als u overweegt een cavia aan te schaffen. Een mannetjescavia wordt een beer genoemd en een vrouwtjescavia een zeug. Een cavia vindt het niet zo leuk in zijn eentje. Houd dus het liefst meerdere cavia’s bij elkaar maar zorg er wel voor dat deze van hetzelfde geslacht zijn! Laat zorgvuldig het geslacht van uw cavia bepalen.. Als u een beertje en een zeugje samen wilt houden en geen jonkies wilt, kunt u de dierenarts advies vragen voor een sterilisatie of castratie. Het beste kunt u een cavia halen bij een goede fokker. Als u een cavia bij de dierenwinkel koopt, vraag dan goed na of de dieren gescheiden van de andere sekse zijn gehouden. Laat een medewerker het geslacht van de door u gekozen cavia bepalen. Een beer is geslachtsrijp vanaf 2-3 maanden; een zeugje al vanaf 1-2 maanden. De draagtijd van een cavia is ongeveer 68 dagen. Een cavia werpt gewoonlijk 2 tot 4 jongen per nest. Na 21 dagen kunnen de jongen van het moederdier gescheiden worden.

Huisvesting

U kunt cavia’s zowel binnen als buiten houden. Ze hebben een grote kooi nodig van hout, gaas, glas of plastic. Cavia’s moeten bij voorkeur in groepen gehuisvest worden en een kooi kan niet snel te groot zijn. Er wordt aangeraden om voor twee cavia’s een kooi te nemen met de minimale afmetingen van 60 x 90 cm (5400 cm2). Een kooi van gaas moet wel een plastic bodem hebben om letsel aan de voetjes te voorkomen. De kooi moet water- en tochtdicht zijn maar toch voldoende kunnen ventileren. Tevens moet elke caviabehuizing beschikken over een apart slaapgedeelte waar het dier zich terug kan trekken. Omdat cavia’s bevangen door de hitte kunnen raken, mag de kooi niet in direct zonlicht staan! Cavia’s zijn nieuwsgierige dieren en willen graag zien wat er om hen heen gebeurt. Houd echter rekening met hun gevoelige gehoor en houd ze op een rustige plaats. Zet ook geen dierenhokken in de garage; uitlaatgassen kunnen giftig zijn. De beste bodembedekking voor een caviakooi is papiersnippers of hooi. Als u houtsnippers gebruikt zorg er dan voor dat ze stofvrij zijn en dat er geen dennenhoutsnippers in zitten. Stro is niet zo geschikt en kan beschadiging aan de dunne voetzooltjes veroorzaken. Deze kunnen gezondheidsproblemen veroorzaken. Gebruik geen pluizige bodembedekking, deze kan zich rond de ledematen wikkelen en letsel veroorzaken. Bovendien wordt het niet verteerd als de cavia ervan eet.

Gezelschap

Het meest geschikte gezelschap voor uw cavia is een andere cavia. Het is niet verstandig een cavia samen te houden met konijnen al kan dit soms prima samen gaan. Het verdelen van een hok met een stukje gaas kan bescherming en gezelschap tegelijk bieden Het is het beste om cavia’s van hetzelfde geslacht samen te huisvesten, maar ook gesteriliseerde mannetjes en vrouwtjes gaan zeer goed samen.

Lichaamsbeweging en entertainment

Geef uw cavia een zo groot mogelijke kooi. Bij buitenhuisvesting stelt een cavia een uitloopren op gras zeer op prijs. Een cavia houdt ervan om te grazen. Cavia’s hebben er ook veel plezier in om binnen los te lopen. Dit uiteraard wél onder toezicht. Een leuke manier om uw cavia actief te houden is het verstoppen van kleine hoeveelheden voedsel in en rond de kooi.

Contact met mensen

Cavia’s zijn vriendelijke dieren en vinden het prima om opgepakt en geknuffeld te worden. Til een cavia altijd op met twee handen. Cavia’s zijn vooral actief gedurende de dag. Ze maken veel geluid en elk geluidje heeft een andere betekenis. Als een kind de cavia uit de kooi mag halen, kunt u de kooi beter laag plaatsen zodat de cavia niet van grote hoogte zal vallen.

Gezondheid

Algemeen

Als een cavia goed gevoed wordt en zijn huisvesting is ook in orde, zullen er weinig gezondheidsproblemen optreden. Een gezonde cavia is alert, heeft glanzende oogjes en een goede vacht.

Wegen

Wekelijks wegen bij het verschonen van het hok is een goede gewoonte. Op deze manier kun je eenvoudig constateren of de cavia gezond is. Een gezond beertje weegt 900-1200 gram en een gezond vrouwtje 700-900 gram. Gewichtsverlies geeft eigenlijk altijd verborgen problemen aan. Een cavia kan te dik worden als hij te veel biks en snoepjes krijgt.

Oogaandoeningen

Oogproblemen komen bij cavia’s veel voor. Meestal is dit het gevolg van irritatie of beschadiging door een verkeerde bedding of door het niet op tijd schoonmaken van het hok wat resulteert in ammoniakdampen. Ook een stofvrije bedding is belangrijk.

Tand- en kies problemen

Wisselen

Cavia’s worden met hun definitieve gebit geboren. In de baarmoeder, 14 dagen voor de geboorte, wisselen ze melktanden voor echte tanden. De tanden en kiezen groeien het hele leven. Voor de vertering in de darmen is het erg belangrijk dat vezelrijk wordt gevoerd en dat dit nauwkeurig wordt fijngemalen. Een goed gebit is dus voor een cavia zeer belangrijk.

Gebroken tanden

Soms breekt een cavia door een val of door het kauwen op gaas een voorste snijtand. De tand kan daarbij wat bloeden. Toch valt het probleem meestal erg mee. Bij knaagdieren groeien tanden immers hun hele leven door en als de tandwortel niet beschadigd is groeit zo’n tand dus snel weer aan.
Wel moet er in de tussentijd op worden gelet dat de cavia voldoende voedsel binnenkrijgt. Zolang je de cavia gras of hooi ziet kauwen is er geen reden tot bezorgdheid. Eventueel kan wat zachter voedsel gegeven worden zoals brood of Olvarit babyvoeding worteltjes. Als de cavia door een gebroken tand echt niet wil eten dan moet hij/zij gedwongen gevoederd worden. Een heel geschikt product hiervoor is critical care.

Ongelijke voortanden

Als een dier gewicht verliest of lijkt te willen eten maar dat niet kan, dan moeten de tanden worden bekeken. De voorste snijtanden zijn altijd lang, maar als ze erg over de onderste tanden heen komen moeten ze misschien worden geknipt. Indien de voortanden ongelijk zijn of schuin zijn afgesleten is dit meestal het gevolg van kiesproblemen en moet hulp van een dierenarts gezocht worden. Het gelijkknippen van de voortanden zonder aandacht te besteden aan de achterliggende kiesproblemen zoals veelal wordt geadviseerd, is dan ook onjuist.

Kiesproblemen brugvorming

Door te weinig vezels in de voeding zoals te veel brokjes en te weinig hooi, of door ontstekingen aan de kaak kauwt de cavia onvoldoende waardoor de kiezen onvoldoende afslijten. De kiezen van de onderkaak kunnen daarbij zo lang worden dat ze over de tong heen groeien en door brugvorming het eten onmogelijk maken. Vaak is daarbij het enige wat gezien wordt onvoldoende of scheef afgesleten voortanden. De kiezen kunt u echter niet zelf beoordelen. Hier is altijd een dierenarts voor nodig. Indien u wekelijks weegt bent u echter altijd op tijd met het ontdekken van deze verborgen gewichtsproblemen.

Voortplanting

De bevalling van een cavia verloopt soms moeizaam. Met name als de cavia al enkele jaren oud is als zij haar eerste nestje krijgt, is het bekken vergroeit en onvoldoende ruim. Houdt rond die tijd uw cavia goed in de gaten. Als u zich zorgen maakt over de gezondheid van uw cavia kunt u altijd contact met ons opnemen.

Huidaandoeningen

Cavia-mijt (Trixocara Caviae, schurft)

Verschijnselen

Een veel voorkomende probleem bij cavia’s is een aandoening waarbij de cavia zichzelf tot bloedens toe open krabt. De plekken beginnen vaak op het kruis en de rug. Deze aandoening wordt veroorzaakt door een mijt die gangen graaft in de huid en daardoor erg veel jeuk en pijn veroorzaakt. De jeuk kan zo hevig zijn dat de cavia hier epileptiforme aanvallen van krijgt of niet meer eet. Indien het niet op tijd behandeld wordt kan de cavia door uitputting sterven.

Infectiebron

De mijt wordt vooral overgebracht door direct contact tussen cavia’s. De mijt kan langere tijd aanwezig zijn zonder klachten te geven. In periodes van stress, vakantielogeerpartijen en dergelijke kan de mijt tevoorschijn komen. Veel volwassen cavia’s zijn drager en geven de mijt bij de geboorte door aan de kleintjes.

Behandeling

De behandeling is eenvoudig en bestaat uit een herhaalde injectie met een schurftmijt dodend middel. Ivomec 0.8 mg/kg. Eén of twee keer per week herhalen. Ook wordt het wel ingegeven. De werking daarvan is dan echter minder betrouwbaar. De bedoeling van het herhaald behandelen is om ook de eitjes die in de huid zitten bij het uitkomen te doden. De behandeling doodt alleen de volwassen mijt en niet de eitjes die in de huid gelegd zijn. Door de behandeling een aantal keren te herhalen worden de jonge mijltjes direct nadat ze uit het ei zijn gekomen gedood en wordt de cirkel herhaald. Wordt de behandeling niet of te kort herhaald dan zal de mijtinfectie in een periode van stress weer de kop op steken. In die tussentijd is de cavia drager. Het dier heeft de infectie wel bij zich in de vorm van eitjes maar vertoont geen ziekteverschijnselen. Op deze manier kan een cavia dus een half jaar later opnieuw een infectie krijgen zonder dat er contact is geweest met een andere cavia. Mijt-dodende middelen die óp de cavia worden aangebracht zijn minder effectief doordat de mijt ín de huid leeft. Bovendien zijn deze middelen vaak niet ongevaarlijk voor de cavia, het milieu of de mens. Het moderne en aan Ivermectine verwante middel Stronghold (Selamectin) is speciaal ontwikkeld voor toediening óp de huid om dat het wordt opgenomen door de huid. De dosering is 6mg/kg. Dit middel is net als Ivermectine injectie niet geregistreerd voor gebruik bij cavia’s, maar kan er wel voor gebruikt worden.

Besmettingsgevaar voor mensen, kinderen en andere dieren
Mensen kunnen kortdurend een infectie met deze mijt oplopen. Dit geneest gewoonlijk spontaan. De mijt is evenmin besmettelijk voor andere dieren en is dan ook naar de cavia vernoemd: Trixocara caviae.

Luizen

Bij cavia’s is dit een onschuldige infectie die soms wat lichte jeuk kan geven. De kleine bleekwitte beestjes zijn niet met het blote oog waar te nemen. Als je goed kijkt kun je ze zien bewegen. Ze leggen ei-pakketjes rond de haren die te zien zijn als kleine bruine propjes. Luizen zijn eenvoudig te behandelen met Stronghold. Ook een injectie werkt tegen cavia-luis. Hoewel allerlei shampoos tegen vlooien ook werken is dit echter af te raden omdat ze een onnodige belasting vormen voor het milieu en vooral voor vogels en vissen zeer giftig zijn. Het grootste deel van de shampoo komt immers in het afvoerputje terecht. Een pipetje Stronghold voor kittens (15 mg) is goedkoper, effectiever en veiliger. Luizen zijn niet besmettelijk voor andere diersoorten of de mens

Schimmel infectie

Cavia met oorschimmel

Dit wordt ook wel ringworm genoemd vanwege de ringvormig omwalde huidinfecties die het bij de mens kan geven. Een schimmelinfectie begint vaak op de dunne, of niet behaarde huid zoals op de kop of oren (zie foto).
De schimmel komt veel voor en is moeilijk te verwijderen. Naast lokale behandelingen (wassen met een schimmeldodend middel) moet ook aandacht besteed worden aan de omgeving. Goede reiniging met heet water en eventueel nabehandelen of sprayen met een schimmeldodend middel.

Besmetting voor mens en andere dieren
Allerlei besmettingen komen voor: van rund en paard op mens, van poes op mens maar ook van mens op dier. Hoewel het dus besmettelijk is voor de mens geeft het bij normale weerstand slechts milde klachten die prima met een zalfje bij de drogist of apotheek (Daktarin = miconazole) of Nizoral-crème te behandelen zijn. Na besmetting is er een vorm van immuniteit waardoor besmetting minder eenvoudig optreedt. Mensen die veel met dieren omgaan hebben dan ook vaak een hoge weerstand tegen deze ziekte. Kinderen zijn vaak extra bevattelijk. Let hier goed op als de cavia besmet is.

Vlooien

Bij de cavia komen een enkele keer vlooien voor  Dit is eigenlijk altijd de vlo van de kat (Ctenocephalides felis) Net als dat de kattenvlo op de mens kan overspringen kan deze ook op de cavia springen. Bestrijding van de kattenvlo dient op de kat (of hond) plaats te vinden en niet op de mens of de cavia. Stronghold is werkzaam tegen de kattenvlo.

Andere huid aandoeningen bij de cavia

Abcessen in de hals zonder verwondingen Lumps (Cervical Lymfeadenitis)

Bij de cavia komt een abces-vormende huidaandoening voor die ook wel Lumps (bobbels) wordt genoemd. Deze bobbels zijn vooral in de nek te vinden en bestaan uit infectie van de lymfeklieren vanuit de mondholte. De bacteriën Streptococcus Zooepidemicus (group C) (of zeldzamer Streptococcus monofiliformes) zijn normale bewoners van de mondholte en oogslijmvliezen bij de cavia en kunnen in periodes van verminderde weerstand het lichaam binnen trekken. De bacterie kan in zeldzame gevallen ook infecties bij de mens veroorzaken.

Abcessen als gevolg van verwondingen

Ook door verwondingen kunnen abcessen ontstaan. Meest voorkomend zijn de ontstoken voetzooltjes (pododermatitis). Het voetje is gezwollen en rood door een bacteriële infectie. Dit is eigenlijk altijd het gevolg van beschadigingen door slechte bodembedekking (stro!) of onvoldoende verschonen van het hok. Andere oorzaken van abcessen zijn bijtwonden en verwondingen door scherpe voorwerpen..