Oog

Deze pagina bevat specifieke informatie over aandoeningen van het oog van de hond.

Voor algemene informatie over het oog: klik hier.
Voor specifieke informatie over het oog van de kat: klik hier.

Aandoeningen buiten het oog die invloed hebben op het oog

Sterk geplooide kophuid

Bij een zeer ruime of sterk geplooide kophuid kan er door het afhangen van huidplooien irritatie van de oogbol optreden. Dit wordt versterkt indien er entropion van (vooral) de bovenooglidrand aanwezig is.

Chronische ontstekingen

Voorheen was bij de hond het canine adenovirus (CAV-1) een beruchte verwekker van uveïtis. Tegenwoordig wordt hiertegen geënt waardoor deze oorzaak niet meer voorkomt.

Aandoeningen van de oogleden

Distichiasis

Algemeen

Een distichiasis is een wimper die op een abnormale plek op het ooglid zit. Het zijn enkele, meerdere of een rij haren die meestal vanuit de meiboomse kliertjes op de ooglidrand groeien. Indien deze haren hard en stug zijn en naar de cornea (het hoornvlies) toe gericht zijn, dan zullen ze de cornea irriteren of zelfs beschadigen. Afhankelijk van het type haar kan het maanden tot enige jaren duren voordat dit haartje zodanig is gegroeid dat deze het hoornvlies gaat irriteren. Haartjes in de binnenste ooghoek doen dat bijvoorbeeld minder snel dan haren midden op de ooglidrand. Het wordt beschouwd als een erfelijke afwijking.

Herkennen

Deze irritatie geeft een verhoogde traanproductie en soms samengeknepen oogleden. We noemen dit ook wel epiphora (waterogen) Het traanvocht kan via de distichiën over de ooglidrand lopen, waardoor de buitenzijde van de ooglidrand vochtig wordt. De irritatie van de ogen reageert niet of slechts kortdurend op (vette) oogzalf.

Behandeling

Het meest simpele is de haren te verwijderen met een epileerpincet. Dit is slechts een tijdelijke oplossing waarbij bovendien alleen grotere haren worden verwijderd. Daarnaast is een definitieve verwijdering onder anesthesie mogelijk.
Een meer definitieve behandeling is het elektrisch epileren. Onder narcose wordt een zeer fijne metalen sonde naast het haartje in het haarzakje geschoven. Een kortdurend laag en ongevaarlijk stroomstootje zorgt ervoor dat het haarzakje verhit wordt en op deze wijze ten gronde gaat. Het haartje laat dan los uit het haarzakje en is zonder enige trekkracht te verwijderen. Doordat de haarzakjes op deze wijze stuk voor stuk worden vernietigd, komen de afwijkende haren niet meer terug. Vooral als er veel haarzakjes zijn, kan dit een tijdrovend karweitje zijn. Doordat het verwijderen gebeurt onder zo optimaal mogelijke omstandigheden (stilliggende hond, goed licht, speciale loepbril), blijkt nogal eens dat het aantal haartjes groter is en op meer plaatsen voorkomt dan aanvankelijk gedacht werd.
Ook als de omstandigheden optimaal zijn is het niet altijd mogelijk alle haartjes in één sessie te verwijderen. Soms moet de behandeling herhaald worden. Vooral als er meerdere haarzakjes direct naast elkaar zitten kan het voorkomen dat niet met zekerheid in één sessie alle haarzakjes definitief vernietigd kunnen worden. Bij jonge honden komt het tevens voor dat nog niet alle afwijkende haarzakjes ontwikkeld zijn en dus nog niet alle haren te zien zijn ten tijde van de behandeling, met als gevolg dat op een later tijdstip weer nieuwe haren tevoorschijn komen.
De kosten en het succes hangen dus af van de leeftijd, het aantal haren wat aanwezig is en hoe groot ze zijn. Betreft het slechts enkele haren dan is het in het algemeen snel en goed in één sessie te verhelpen. Het elektrisch epileren van afwijkende haren op de ooglidrand (ectopische ciliën) wordt bij dierenkliniek ’t Ossehoofd met regelmatig uitgevoerd.

Aandoeningen van het derde ooglid

Eversio van het derde ooglid

In het kraakbeen van het derde ooglid kan een knikvormige misvorming ontstaan waardoor het uiteinde naar binnen of naar buiten klapt. Deze afwijking treedt meestal op bij dieren van 3 tot 6 maanden. Bij de hond komt het regelmatig voor: bij de kat zelden.
De behandeling bestaat uit het verwijderen van het geknikte deel van het kraakbeen onder algehele anesthesie.

Folliculaire conjunctivitis van het derde ooglid

Bij deze aandoening is het lymfeklierweefsel aan de binnen kant van het derde ooglid ontstoken. Dit is alleen zichtbaar te maken door het oog te verdoven en het derde ooglid met een speciale pincet naar buiten te brengen en om te klappen. De meeste dieren staan dit maar kort toe maar een korte inspectie is meestal al voldoende om te zien of het om deze aandoening gaat. De aandoening is niet zeer ernstig maar geeft vaak langdurig ontstoken ogen met als gevolg dat er altijd wat pus of vuil in de binnenste ooghoek zit. Zalven en druppelen helpt vaak maar kort. Veel honden groeien er overheen maar dat kan jaren duren. Alternatief is het ontstoken weefsel aan de binnenkant te verwijderen.

Aandoeningen van de traanbuis en de traanklieren

Sicca en omleggen traanbuis

Een droog oog

Bij deze aandoening bij de hond is er sprake van een ontsteking van de oogleden en het hoornvlies door te droge ogen. De oorzaak hiervan is onvoldoende traanproductie. Het traanvocht heeft de functie om de oogbol vochtig te houden, het hoornvlies te voeden en infecties te voorkomen. Vooral bij de kleine hondenrassen komt het nogal eens voor dat de traanklieren onvoldoende traanvocht produceren. Ook kan het een bijwerking zijn van sommige antibiotica. Als er onvoldoende traanvocht wordt geproduceerd, gaat de kwaliteit van het hoornvlies achteruit en raakt het uiteindelijk ernstig beschadigd en geïnfecteerd. Zonder behandelingen gaat eerst het gezichtsvermogen en uiteindelijk zelfs de oogbol verloren.

Behandeling

Ernstigere vorm van een droog oog

Deze kan bestaan uit het stimuleren van het traanvocht naast het toedienen van kunsttranen en antibioticahoudende zalf. Vaak moet dit vele malen per dag gebeuren en levenslang worden volgehouden. In die gevallen kan een operatieve ingreep de oplossing bieden. Bij onvoldoende traanproductie kan een speekselbuis worden omgelegd om als traanbuis te dienen. Dit wordt een ductus parotis transpositie genoemd. Hierbij wordt de uitgang van de oorspeekselklier, die normaal via de wang uitkomt, omgelegd naar het aangetaste oog. De voordelen zijn duidelijk:

  • Geen eindeloos gedruppel meer met alle daaraan verbonden werk en kosten.
  • Zelfde oog in later stadium, met extra beschadiging

    De voeding van de oogbol wordt weer optimaal verzorgd, waardoor de oogbol veelal zelfs weer helemaal helder wordt.

Er zijn ook enkele nadelen:

  • De éénmalige kosten.
  • Een enkele keer blijkt de speekselproductie toch nog onvoldoende.
  • Een enkele maal blijkt de speekselproductie overmatig. Het gevolg is een wat te nat oog, dat er een beetje raar uitziet.

 

Opening traankanaal met ‘operatie’-hulpdraadje

De operatie vraagt een zeer vaste hand, een uitstekend gezichtsvermogen en een goede oog-handcoördinatie van de chirurg. Daarnaast is fijn chirurgisch materiaal nodig omdat de speekselbuis een zeer kleine diameter heeft. De ingreep wordt al jaren met succes bij Dierenkliniek ’t Ossehoofd uitgevoerd.

Cherry eye

Cherry eye is een protrusie (tevoorschijn komen) prolaps (uitpuiling) of eversie (omklappen) van de traanklier aan de achterzijde van het derde ooglid waardoor deze zichtbaar wordt en gaat zwellen. De felrode knobbel in de binnenste ooghoek doet wat aan een kers denken en wordt daarom wel ‘Cherry eye’ genoemd. Cherry eye is geen ernstige oogaandoening maar moet wel chirurgisch verholpen worden.

De aandoening moet niet verward worden met andere aandoeningen van het derde ooglid, zoals bijvoorbeeld een folliculitis.

Er zijn twee chirurgische methoden om deze aandoening te verhelpen.